Kinder- en partneralimentatie en de indexering voor 2024

Alimentatie, oftewel de voorziening in levensonderhoud, heeft betrekking op financiële ondersteuning van de ene persoon ten behoeve van de andere, meestal na een echtscheiding of beëindiging van een geregistreerd partnerschap. Er wordt door de rechterlijke macht een onderscheid gemaakt tussen kinderalimentatie en partneralimentatie.  
 
Kinderalimentatie
 
Na een scheiding woont het kind[1] voornamelijk bij één van de ouders, dit wordt de verzorgende ouder genoemd. De andere ouder is de niet-verzorgende ouder en daar is - over het algemeen – een omgangsregeling mee getroffen. 
 
De niet-verzorgende ouder is verplicht om een financiële bijdrage in de kosten van het levensonderhoud van het kind te leveren, ook wel de alimentatieplicht genoemd. Deze bijdrage wordt kinderalimentatie genoemd. De hoogte van de kinderalimentatie is van diverse factoren afhankelijk zoals inkomsten, vaste lasten en de omgangsregeling. In het algemeen kan worden gesteld hoe ruimer de omgangsregeling, hoe lager de hoogte van de kinderalimentatie. 
 
Kinderalimentatie is bedoeld om de kosten te dekken die ouders maken voor de opvoeding van het kind. Denk hierbij aan kosten voor kinderopvang, kleding, hobby’s, deelname aan een sport, opleidingen etc.  Het doel is om ervoor te zorgen dat het kind na een echtscheiding of beëindiging van een geregistreerd partnerschap dezelfde levensstandaard behoudt als voorheen. 
 
De alimentatieberekening
 
De berekening van kinderalimentatie is van diverse factoren afhankelijk. Over het algemeen wordt gekeken naar factoren zoals het inkomen van beide ouders, het aantal kinderen waaruit het gezin bestaat, hun leeftijd en de kosten van levensonderhoud van het kind. Online zijn er verschillende rekenhulpen beschikbaar om de hoogte van de kinderalimentatie te schatten. Mijn advies is om een officiële berekening altijd door een gespecialiseerd advocaat te laten doen. 
 
Wijziging van de alimentatie
 
De behoefte in de kinderalimentatie kan in de loop der tijd veranderen. Als de financiële situatie van een van de ouders verandert, kan een verzoek worden ingediend om de alimentatie aan te passen. Bijvoorbeeld, als de niet-verzorgende ouder zijn of haar baan verliest of aanzienlijk meer gaat verdienen, kan dit van invloed zijn op de hoogte van de kinderalimentatie. Ook het feit dat het kind de leeftijd heeft bereikt dat het zelf kan voorzien in zijn/haar levensonderhoud kan een reden zijn om wijziging van de hoogte van de kinderalimentatie aan te vragen. 
 
Juridische aspecten
 
De hoogte van de kinderalimentatie wordt vastgelegd in een gerechtelijke uitspraak, de beschikking. De rechterlijke macht heeft bepaalde regels opgesteld om de hoogte van de alimentatie vast te stellen, deze liggen vastgelegd in de zogenaamde Trema-normen. Deze normen zijn overigens geen wettelijke bepaling en dus kan de rechter besluiten in individuele gevallen af te wijken van de Trema-norm.
 
Beide ouders zijn verplicht om naleving van de beschikking na te komen. Wanneer een van beide ouders nalatig blijft kan de andere ouder gerechtelijke stappen ondernemen om tot betaling van de kinderalimentatie te komen. Dit kan ver gaan tot beslaglegging op inkomsten of goederen of andere rechterlijke maatregelen. 
 
Partneralimentatie
 
De financiële ondersteuning die de ene partner aan de andere partner betaalt na een echtscheiding of beëindiging van een partnerschap wordt partneralimentatie genoemd. Het doel is om de financieel zwakkere partner te helpen bij de overgang naar een zelfstandig financieel bestaan. 
 
De berekening
 
Het inkomen en de behoeften van beide partners spelen een cruciale rol bij de alimentatieberekening. Factoren zoals de duur van het huwelijk, de levensstandaard tijdens het huwelijk, de gezondheid van beide partners en de aanwezigheid van kinderen kunnen de hoogte van de partneralimentatie beïnvloeden.
 
De duur van de alimentatie
 
Sinds januari 2020 gelden er nieuwe regels voor de duur van de partneralimentatie. Ben je na januari 2020 gescheiden? Dan duurt de bijdrage van partneralimentatie maximaal 5 jaar bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap van 10 jaar of langer. Korter dan 10 jaar gehuwd of een geregistreerd partnerschap? Dan bestaat er recht op de helft van de duur van het huwelijk of geregistreerd partnerschap. Bijvoorbeeld bij 6 jaar huwelijk/geregistreerd partnerschap bestaat er recht op max. 3 jaar partneralimentatie.
 
Ook wanneer de situatie van een van de ex-partners verandert kan dit effect hebben op de duur (en hoogte) van de alimentatie. Te denken valt aan het aangaan van een nieuw huwelijk, grote wijziging in het inkomen en het overlijden. 
 
Uitzonderingen
 
Toch bestaan er ook uitzonderingen op de regel van de maximale duur. 
 

1. De partneralimentatie eindigt als het jongste kind de leeftijd van 12 jaar heeft bereikt. 
2. Het huwelijk/geregistreerd partnerschap duurde langer dan 15 jaar. De alimentatiegerechtigde is geboren op of vóór 1 januari 1970 en krijgt over meer dan 10 jaar AOW. Dan duurt de alimentatieplicht 10 jaar.
3. Het huwelijk/geregistreerd partnerschap duurde langer dan 15 jaar. De alimentatiegerechtigde ontvangt binnen 10 jaar AOW. De partneralimentatie eindigt op het moment dat de AOW start.

 
Wanneer er een samenloop is van bovenstaande uitzonderingen geldt altijd de langstdurende termijn.
 
Wijziging van de alimentatie
 
Ook de hoogte van de partneralimentatie kan veranderen als de financiële omstandigheden van een van de ex-partners verandert. Als de ondersteunde partner bijvoorbeeld een nieuwe baan vindt of de betalende partner zijn of haar inkomen verliest, kan dit van invloed zijn op de hoogte van de partneralimentatie.
 
Indexering van de alimentatie
 
Ieder jaar vindt er een indexering (verhoging) plaats van de alimentatie. Je bent verplicht deze indexering door te voeren. De indexering gaat in op 1 januari van het jaar volgend op het jaar waarop de alimentatie wordt betaald. Je wordt niet automatisch op de hoogte gebracht door de rechtbank of je voormalig advocaat. Wanneer je niet de indexering betaalt kan de indexering uiteindelijk tot vijf jaar terug worden gevorderd.
 
De indexering over 2024 bedraagt 6,2%. Betaalde je in 2023 € 150,00 per maand alimentatie? Dan ga je vanaf 1 januari 2024 € 159,30 per maand betalen. 
 
Kortom…
 
Kinder- en partneralimentatie zijn twee belangrijke aspecten van het Personen- en Familierecht die van invloed kunnen zijn na een echtscheiding of beëindiging van een partnerschap. Het doel van alimentatie is om financiële ondersteuning te bieden aan diegenen die het nodig hebben, om de belangen van kinderen en financieel zwakkere partners te beschermen.
 
In de loop der tijd kunnen omstandigheden veranderen. Het is van belang om te weten dat zowel de kinder- als partneralimentatie kunnen worden aangepast om aan de nieuwe behoefte te voldoen. 
 
Heb je na het lezen van deze blog nog vragen of wil je de indexering over achterstallige alimentatie laten berekenen of incasseren? Neem dan contact met mij op; ik sta je graag te woord!  


[1] In dit artikel spreken we in enkelvoudvorm. Het kan zijn dat het voormalige gezin uit meerdere kinderen bestond, lees hier dan het meervoud ‘de kinderen’.